Probiotyki i prebiotyki a flora bakteryjna jelit

Flora bakteryjna jelit każdego dnia narażona jest na działanie różnorodnych negatywnych czynników, dlatego wymaga szczególnej troski. Stan flory jelitowej ma ogromny wpływ nie tylko na dolegliwości układu pokarmowego, ale również odporność, skłonność do alergii, tycia, a nawet depresji.

Flora bakteryjna jelit

Flora bakteryjna jelit oznacza zespół mikroorganizmów, głównie bakterii, które tworzą w układzie pokarmowym człowieka skomplikowany ekosystem. Skład flory bakteryjnej jelit zależy przede wszystkim od wieku, stylu i warunków życia, pochodzenia oraz miejsca zamieszkania. Antybiotykoterapia, wszechobecny stres, niewłaściwa dieta, nawracające biegunki i zaparcia, obniżenie odporności, a nawet zanieczyszczenie środowiska często stają się przyczyną poważnych zaburzeń składu flory bakteryjnej, co w efekcie prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych.

Jak odbudować florę bakteryjną jelit?

W odbudowie flory bakteryjnej jelit szczególną rolę odgrywają  probiotyki i prebiotyki. Doskonałym rozwiązaniem mogą okazać się również ogólnodostępne leki i preparaty w formie kapsułek, tabletek i proszku w saszetkach, których celem jest przywrócenie naturalnej równowagi flory bakteryjnej. Zawierają w swoim składzie zestaw dobroczynnych szczepów bakteryjnych, w tym przede wszystkim bakterie kwasu mlekowego (m.in. Bifidobacterium, Lactobacillus). Regulują pracę jelit, łagodzą lub eliminują biegunki, zaparcia i wzdęcia, wzmacniają odporność organizmu oraz stymulują metabolizm. Na rynku obecnie na rynku znajdują się między innymi preparaty zawierające jeden szczep bakterii lub więcej oraz specjalne suplementy przeznaczone wyłącznie dla dzieci.

Probiotyki

Zgodnie z definicją FAO/WHO z 2002 roku probiotyki, czyli tzw. dobre bakterie, to żywe mikroorganizmy, które podawane w odpowiednich ilościach mają pozytywny wpływ na florę bakteryjną jelit. Po wprowadzeniu do organizmu ludzkiego kolonizują się w przewodzie pokarmowym, zwłaszcza w jelicie grubym. Probiotyki posiadają potwierdzone licznymi badaniami różnorodne właściwości prozdrowotne, obejmujące między innymi:

• wspomaganie układu odpornościowego i trawiennego;
• zapobieganie infekcjom układu moczowego;
• wspomaganie trawienia;
• leczenie biegunek i stanów zapalnych przewodu pokarmowego;
• zapobieganie AZS u dzieci;
• leczenie kamicy nerkowej, kolek, chorób wątroby;
• zwalczanie bakterii opornych na antybiotyki;
• obniżanie cholesterolu
• czy łagodzenie nietolerancji laktozy.

Poszczególne szczepy drobnoustrojów mogą zostać uznane za probiotyk, jeżeli:

• wykazują zdolność przyczepiania się do komórek nabłonka jelit;
• łatwo kolonizują przewód pokarmowy;
• są odporne na niskie pH soku żołądkowego i pozostają żywe w obecności żółci;
• zostały wyizolowane z organizmu człowieka;
• działają antagonistycznie wobec bakterii patogennych przewodu pokarmowego;
• posiada dokładnie zidentyfikowane pochodzenie, gatunek, szczep;
• nie wytwarzają toksycznych produktów metabolizmu szkodliwych dla organizmu człowieka;
• wykazują udokumentowany klinicznie korzystny wpływ na zdrowie człowieka.

Przetwory mleczne fermentowane – warto po nie sięgać dla zdrowia mikrobiomu jelit

Rodzaje probiotyków

Do najpopularniejszych probiotyków należą przede wszystkim:

• pałeczki kwasu mlekowego (Lactobacillus) – wykorzystywane głównie w celu skrócenia czasu trwania i złagodzenia objawów biegunek rotawirusowych u dzieci, w biegunkach infekcyjnych, stanach zapalnych przewodu pokarmowego oraz nieswoistych zapaleniach jelit;
• Bifidobakterie -wytwarzają kwasy, które stymulują absorpcję wody i sodu, chronią przed zaparciami, poprawiając perystaltykę jelit oraz wchłanialność wapnia, żelaza i magnezu;
• Drożdże probiotyczne – stosowane w trakcie biegunek o nieznanej przyczynie, „biegunce podróżnych” lub związanej z przyjmowaniem antybiotyków.

Bakterie probiotyczne znajdują się głównie w naturalnych produktach probiotycznych, takich jak:

• jogurty;
• zsiadłe mleko;
• maślanki,
• kefiry.

Prebiotyki

Prebiotyki to substancje, które stymulują florę bakteryjną jelit, wywierając pozytywny wpływ na zdrowie człowieka. Dostępne są zarówno w formie suplementów diety, jak i naturalnych substancji. Prebiotykiem może być naturalny składnik diety:

• skrobia;
• błonnik pokarmowy;
• inulina (zawarta między innymi zawarta w bananach, zbożach, cebuli, porach, czosnku)
• lub dodatki do żywności o charakterze prozdrowotnym.

Dany produkt (żywność lub suplement) może zostać uznany za prebiotyk, jeżeli spełnia następujące warunki:

• stymuluje wzrost i aktywność wybranych szczepów bakterii, które korzystnie wpływają na zdrowie;
• obniża pH treści jelitowej;
• Jest odporny na hydrolizę i działanie enzymów przewodu pokarmowego;
• nie ulega wchłanianiu w górnym odcinku przewodu pokarmowego;
• stanowi pożywkę dla jednego lub większej liczby pożytecznych mikroorganizmów w okrężnicy;
• jest stabilny w procesie przetwórstwa spożywczego.

Naturalna odbudowa flory jelitowej

Jednym z najważniejszych elementów naturalnej odbudowy flory jelitowej człowieka jest przede wszystkim zmiana dotychczasowych nawyków żywieniowych. Podstawę codziennej diety powinny stanowić świeże (głównie sezonowe) warzywa i owoce, nabiał oraz ryby. Zdaniem specjalistów do spraw żywienia i dietetyków należy wyeliminować z menu wysoko przetworzoną żywność, cukier (zarówno w postaci słodyczy, jak i napojów gazowanych). W codziennej diecie powinny znaleźć się nie tylko produkty mleczne, ale również produkty bogate w kwas mlekowy: różnorodne kiszonki (kapusta, ogórki, kwas chlebowy) oraz żywność o właściwościach prebiotycznych: czosnek, cebula, pomidory, banany, zboża i rośliny strączkowe (owiec, jęczmień).