Bakterie w jelitach – może się wydawać, że to ani nic ważnego, ani nic dobrego. Tymczasem zrównoważona flora bakteryjna jelit to klucz do sukcesu, jakim są skuteczne mechanizmy obronne organizmu, dobra kondycja, samopoczucie, witalność. Jaki wpływ mają bakterie jelitowe i dlaczego mówi się, że jelita to drugi mózg człowieka?
Dobre bakterie w jelitach
Liczby robią wrażenie – okazuje się, że jelita człowieka zamieszkuje ok. 100 bilionów drobnoustrojów, wśród których prym wiodą właśnie bakterie jelitowe. Tworzą specyficzny i bardzo ważny dla nas ekosystem, zwany mikrobiotą. Pozytywne znaczenie tych bakterii dla człowieka to przede wszystkim stymulowanie odporności. Badania naukowe jednoznacznie wskazują, że prawidłowa mikroflora jelitowa zapewnia nam sprawnie funkcjonujący układ immunologiczny.
Z czego wynika ta niezwykła zależność? Otóż to właśnie w jelitach znajduje się aż 70-80% tkanki limfoidalnej produkującej limfocyty, których są odpowiedzialne za obronę organizmu przed chorobotwórczymi drobnoustrojami (najwięcej w tkance limfatycznej w ściance jelit).
Jelita drugim mózgiem…?
Mało tego – bezpośrednia relacja między mózgiem a jelitami (oś jelitowo-mózgowa) odpowiada za bezpośredni wpływ mikrobioty na układ nerwowy i hormonalny. Tym samym zdrowe jelita to nie tylko prawidłowe procesy trawienne, ale także dobra kondycja psychiczna, sprawność fizyczna, energia. Zaburzenia tej równowagi odczuwa cały organizm – nie tylko gorzej trawimy, spada też odporność, zdolność koncentracji i przyswajania wiedzy, pojawiają się wahania nastroju, podatność na stres, nerwice i stany depresyjne.
Pozytywne znaczenie bakterii w jelitach dla zdrowia człowieka
Dlatego warto przyjrzeć się bliżej bakteriom w jelitach, zrozumieć i docenić ich wpływ na organizm człowieka. Nie bez powodu mówi się o tzw. dobrych lub pożytecznych bakteriach. Fizjologiczna, prawidłowa flora bakteryjna jelit w większości składa się właśnie z tych potrzebnych, „przyjaznych” drobnoustrojów. Najważniejsza jest równowaga i odpowiednie proporcje, w których nieliczne bakterie oportunistyczne nie stanowią zagrożenia dla zdrowia.
Na czym polega pozytywne znaczenie bakterii dla człowieka? Zbilansowana mikrobiota pełni trzy zasadnicze funkcje istotne dla procesów życiowych:
- funkcja metaboliczna – rozkład resztek pokarmowych poprzez fermentację do krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, syntezowanie witamin z grupy B oraz witaminy K, przyswajanie elektrolitów minerałów, metabolizm tłuszczów w wątrobie
- funkcja troficzna – ochrona nabłonka jelit, pobudzanie syntezy mucyn (wielocukrów chroniących nabłonek przed toksynami)
- funkcja immunologiczna, odpornościowa – ochrona przed patogenami, które „przegrywają” walkę z dobroczynnymi bakteriami mikrobioty, wytwarzanie bakteriocyn zwalczających chorobotwórcze drobnoustroje atakujące jelita człowieka.
Zaburzenia równowagi flory bakteryjnej jelit
Mikrobiota jest dość stabilnym środowiskiem i właśnie ta równowaga jest niezbędna dla zdrowia i odporności. Zaburzenia równowagi mogą być wywołane przez choroby, niektóre leki (np. antybiotyki), niewłaściwą dietę czy przewlekły stres. Zubożenie flory bakteryjnej jelit, zachwianie właściwych proporcji to zagrożenie dla organizmu, dlatego trzeba zwracać uwagę na typowe objawy zaburzonej mikroflory, takie jak:
- osłabienie odporności i skłonność do zapadania na infekcje bakteryjne, wirusowe i pasożytnicze
- obecność drożdżaków Candida
- problemy z układem pokarmowym – biegunki, zaparcia, wzdęcia, gazy
- spadek masy ciała
- bezsenność lub większa senność
- problemy emocjonalne, apatia, depresja, stany lękowe
- osłabiona koncentracja
- brak motywacji i złe samopoczucie.
Jak dbać o mikroflorę jelitową?
Jak widać, balans bakterii w jelitach ma ogromne znaczenie dla naszego funkcjonowania. Dlatego bardzo istotna jest ewentualna odbudowa naruszonej mikrobioty. Oczywistym elementem profilaktyki i przywracania dobrych proporcji mikroflory, jest odpowiednia dieta. Bakterie jelitowe „żywią” się tym, co jemy. Większość drobnoustrojów bytujących w jelitach to bakterie kwasu mlekowego, a zatem w zbilansowanej diecie nie powinno zabraknąć produktów bogatych w probiotyki, wyrobów fermentowanych, takich jak kiszonki, jogurty, maślanka, kefir oraz pieczywo na zakwasie. Unikamy natomiast żywności przetworzonej, tłuszczów utwardzanych, zwierzęcych, słodyczy, używek.
Suplementacja – probiotyki dla jelit
Bardzo ważne dla profilaktyki i odbudowy mikrobioty są także odpowiednie suplementy. Odpowiedni probiotyk na jelita (szczepy żywych bakterii) stymuluje namnażanie się pożytecznych bakterii w jelicie grubym. Są to również bakterie odporne na działanie kwasów żółciowych.
Dlatego efektywność probiotyku na jelita zależy od zastosowanych w nim szczepów. Przebadane i skuteczne szczepy zastosowano w suplemencie Guut immunity. Ten wyjątkowy preparat składa się z kapsułki probiotycznej i nieprobiotycznej. Na dobrostan flory bakteryjnej jelit działają następujące składniki aktywne: Lactobacillus paracasei 13434, Lactobacillus plantarum 6595, Wellmune® beta-glukan z drożdży Saccharomyces cerevisiae i witamina D.
Więcej na temat flory bakteryjnej i suplementacji – tutaj.